Οι μη διογκούμενοι άρτοι (ΜΔΑ) αποτελούν βασικό παραδοσιακό τρόφιμο της Μεσογείου (Μ) με προϊόντα από διάφορες χώρες (Ιταλία, Γαλλία, Ελλάδα, Μάλτα, Κροατία, Ιορδανία, Αίγυπτος, Ισπανία, Πορτογαλία και Λίβανος) να έχουν κερδίσει μεγάλη προσοχή τόσο από τους καταναλωτές όσο και από βιομηχανίες στην Μεσόγειο. Η ιδέα του έργου FLAT BREAD MINE (FBM) βασίζεται στην διερεύνηση νέων τεχνολογιών, την καινοτομία κατά την επεξεργασία και σε νέες συνταγές για την ανάπτυξη υγιεινών ΜΔΑ προς όφελος των καταναλωτών. Το FBM έχει δύο στόχους, οι οποίοι μπορούν να γίνουν κατανοητοί ως δύο φιλοδοξίες: 1) δημιουργία ενός ορυχείου (MINE), ως πηγή πληροφοριών για την ανάπτυξη υγιεινότερων και πιο ασφαλών ΜΔΑ & 2) προσαρμογή της σύστασης των συνταγών ώστε να απαντήσει τις ανάγκες κάθε καταναλωτή προκειμένου να έχει στη διάθεσή του διατροφικά εμπλουτισμένα ψωμιά. ΤοFBM εξετάζει τόσο άρτους με γλουτένη όσο και χωρίς γλουτένη και στοχεύει στην ανάπτυξη βιώσιμων και βολικών τρόπων παρασκευής και διάθεσης των ΜΔΑ.
Χάρη στις ανακαλύψεις που έγιναν από ερευνητές στη βορειοανατολική Ιορδανία, γνωρίζουμε ότι το παλαιότερο ψωμί στον κόσμο, ήταν ένας μη διογκούμενος άρτος (επίπεδο ψωμί) που έφτιαξαν κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες πριν από 14.400 χρόνια. Αυτό προηγείται της έλευσης της γεωργίας κατά 4.000 χρόνια, και γνωρίζουμε ότι η παραγωγή ψωμιού θα μπορούσε κάλλιστα να έχει ενθαρρύνει αυτούς τους ανθρώπους να καλλιεργήσουν σιτηρά.
Οι ΜΔΑ υπήρξαν βασικό παραδοσιακό διατροφικό προϊόν της περιοχής της Μεσογείου, με παραλλαγές από την Ιταλία (borlengo, focaccia, torta, pizza, piadina, panecarasau, tigella), τη Μάλτα (φτίρα), την Ελλάδα (λαγάνα, πίτα για σουβλάκι, κουλούρι), Κροατία (lepinja, somun, pogosha), Ιορδανία (shrak, taboon, abud, ka'ak, zaatar), Αίγυπτος (baladi), Λίβανος (khebez, tannour, saj), Γαλλία (pissaladiere, fougasse), Ισπανία (coca de recapte, tortacenceña ή gazpacho, Talo) κ.λπ.
Το έργο FLAT BREAD MINE στοχεύει στη δημιουργία ενός ορυχείου (ή μιας πηγής) πληροφοριών για την ανάπτυξη πιο υγιεινού και ασφαλούς ΜΔΑ, ενώ βελτιστοποιεί τη σύνθεση αυτό του ψωμιού σε μια επίπεδη μορφή προσαρμοσμένη σε κάθε καταναλωτή, ώστε να είναι σε θέση να αποκτήσει διατροφικά εμπλουτισμένο, χωρίς γλουτένη, και βιώσιμο τρόφιμο.
To έργο FBM έλαβε χρηματοδότηση μεγαλύτερη των 2 εκατομμυρίων ευρώ από το PRIMA με κονδύλια της ΕΕ (Section 1). Η θεματική περιοχή που υποβλήθηκε το FBM είναι η «Agro-Food Value Chain 2020» στο θέμα «1.3.1-2020 – Αξιοποίηση των ωφελειών για την υγεία των παραδοσιακών μεσογειακών προϊόντων διατροφής» και συγκαταλέγεται στις Δράσεις Καινοτομίας (ΔΚ). Το έργο συνδυάζει τις δεξιότητες, τη γνώση και την τεχνογνωσία 18 εταίρων από 10 διαφορετικές χώρες για να αναπτύξει πιο υγιεινά, βιώσιμα, ασφαλή, εξατομικευμένα και πιο βολικά στην κατανάλωση επίπεδα ψωμιά. Εννέα από τους εταίρους είναι ερευνητικά ινστιτούτα ή πανεπιστήμια και οι υπόλοιποι είναι ενδιαφερόμενα μέρη από τη βιομηχανία του κλάδου που δραστηριοποιούνται στη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ιορδανία, τη Μάλτα, τον Λίβανο, την Ελλάδα, την Κροατία, την Αίγυπτο και την Πορτογαλία.
O αντίκτυπος του έργου
Οι κύριες δράσεις του έργου FBM που αναμένεται να έχουν αντίκτυπο περιλαμβάνουν:
- έμφαση στην καινοτομία ανακαλύπτοντας στοιχεία καινοτομίας τα οποία θα μπορούσαν να αποφέρουν τεχνογνωσία ή διπλώματα ευρεσιτεχνίας,
- βελτίωση του υποβάθρου Επιστήμης & Τεχνολογίας, της δυνατότητας για καινοτομία και της ανταγωνιστικότητας των βιομηχανιών που συμμετέχουν στο έργο,
- τόνωση των δυνατοτήτων ιδιωτικών επενδύσεων υπό την επίδραση μόχλευσης ως προστιθέμενη αξία για την ανάπτυξη νέου εξοπλισμού και αγορών,
- τόνωση της συνεργασίας των εταιρειών και των ακαδημαϊκών εταίρων & Ινστιτούτων; σε εθνικό και μεσογειακό επίπεδο,
- μείωση του εμπορικού κινδύνου καθιστώντας τα υπάρχοντα ερευνητικά αποτελέσματα εφαρμόσιμα σε όλη την Μεσόγειο και πέραν αυτής.
ΣΤΟΧΟΙ
• Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΑΡΤΩΝ
• TO DEVELOP GLUTEN & GLUTEN-FREE FB.
• ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΥ ΑΝΑΜΙΚΤΗ ΧΑΜΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ.
• ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΦΟΥΡΝΟΥ ΧΑΜΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ.
• ΑΝΑΠΤΥΞΗΝΕΩΝ ΣΥΝΤΑΓΩΝ& ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΜΗ ΔΙΟΡΚΟΥΜΕΝΩΝ ΑΡΤΩΝ.
• ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΨΩΜΙΟΥ.
• ΑΝΑΠΤΥΞΗΒΙΩΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΕΥΣΙΜΩΝΜΗ ΔΙΟΓΚΟΥΜΕΝΩΝ ΑΡΤΩΝΜΕ ΧΡΗΣΗ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ (LCA) ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ (LCC).
• ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΤΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ &ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ.
Eταίροι
Βιομηχανικοί Εταίροι
Οκτώ βιομηχανικοί εταίροι έχουν συνδράμει στο έργο Flat Bread Mine προσφέροντας μια ποικιλία ειδικοτήτων όπως άλεση, παρασκευή άρτου, βιομηχανοποίηση, παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, κ.λπ. Αυτοί οι βιομηχανικοί εταίροι διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην πρακτική προσέγγιση της ανάπτυξης και της ενίσχυσης της παραγωγής μη διογκούμενων άρτων.
Εταίροι Ερευνητικών και Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων
Δέκα ερευνητικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα συμμετέχουν στο έργο Flat Bread Mine. Είναι Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα με ρόλο ζωτικής σημασίας για την εξερεύνηση νέων δυνατοτήτων για τους ΜΔΑ.
Η Σύμπραξη για την Έρευνα και την Καινοτομία στην περιοχή της Μεσογείου θα επινοήσει νέες προσεγγίσεις Έρευνας &Καινοτομίας για τη βελτίωση της διαθεσιμότητας του νερού και της βιώσιμης γεωργικής παραγωγής σε μια περιοχή που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λόγω της κλιματικής αλλαγής, της αστικοποίησης και της πληθυσμιακής αύξησης.
Το πρόγραμμα PRIMA είναι μια πρωτοβουλία του Άρθρου 185 που υποστηρίζεται και χρηματοδοτείται από το Horizon 2020, το Πρόγραμμα Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Έρευνα και την Καινοτομία.